Ếch ngồi đáy giếng

Dòng máu anh hùng-

Hy vọng về một Shiri Việt Nam

Vẫn biết đó là một bộ phim không còn nhiều yếu tố quốc nội nhưng xem Dòng máu anh hùng (DMAH) không khỏi khấp khởi mừng. Xem một bộ phim nói tiếng Việt, nhìn gương mặt nữ diễn viên quen thuộc Ngô Thanh Vân, vậy mà vẫn không thể tin đó là một bộ phim Việt Nam… Người xem bước ra khỏi rạp, hỉ hả hài lòng…

Dòng máu anh hùng, sản phẩm của hãng phim Chánh Phương hợp tác cùng một êkíp Việt kiều: từ đạo diễn Chalie Trực Nguyễn cho đến diễn viên Johnny Trí Nguyễn và Dustin Trí Nguyễn. Cùng việc những Việt kiều này mang về Việt Nam một êkíp làm việc tiêu chuẩn cho đến họ thay đổi tư duy của những người làm điện ảnh vùng sâu vùng xa nước nhà. Đối với Johnny Trí Nguyễn, đây là vai chính thực sự đầu tiên khởi chiếu tại Mỹ- nơi mà người ta chỉ biết đến anh như một diễn viên đóng thế. Đối với Dustin Nguyễn, đây cũng là bộ phim đầu tiên anh được nói thoại bằng tiếng Việt… Còn đối với người xem, cũng có thể nói lần đầu tiên người xem đã mắt như thế với những màn trình diễn võ thuật rất Việt Nam, trong một không khí và bối cảnh hoàn toàn thân thuộc.

Trước hết, tất cả những căn bệnh trầm kha không chữa được của điện ảnh nước nhà là phục trang và hoá trang hầu không xảy ra. Diễn viên khi cần đẹp rất đẹp, nhưng vào trong những hoàn cảnh bị tra tấn dã man thì cũng trầy trật bung bét. Không có cảnh diễn viên lên phim và trang phục vẫn tươi màu thuốc nhuộm. Tất nhiên để có được mỹ cảm xưa cũ trong từng thước phim, phải kể đến sự đồng nhất trong việc hiệu chỉnh màu sắc từng khuôn hình. Khâu hậu kỳ của bộ phim đã cho Dòng máu anh hùng một không khí xưa cũ vừa đủ, lôi cuốn người xem vào bối cảnh của bộ phim- giai đoạn 1922- khi đất nước đang chịu đô hộ bởi thực dân Pháp. Chuyện phim đơn giản không “anh hùng chủ nghĩa”, tên chỉ điểm Cường (Johnny) sau khi bắt và tra khảo Thuý (Ngô Thanh Vân)- con gái Đề Cảnh, người cầm đầu một nghĩa quân nổi dậy đã quay về phía Thuý. Cuộc rượt đuổi Cường và Thuý của tên chỉ điểm Sỹ (Dustin) bắt đầu với nhiều mánh khoé độc ác và dồn đuổi căng thẳng. Tinh thần của bộ phim không phải ca ngợi bất kỳ một cá nhân nào, mà thông qua nhân vật Thuý và diễn tiến thay đổi con người của chỉ điểm Cường, một tinh thần thượng võ của người Việt đã toát lên giản dị nhưng rất rõ ràng. Từ xưa đến nay, với bất cứ một dịp lễ lạt nào đó, nhà nước vẫn mất công rót tiền tấn để làm những bộ phim mang tính giáo dục, tuyên truyền nhưng rồi chung một số phận lưu kho. Người làm điện ảnh vẫn cứ bế tắc trong việc dung hoà hai yếu tố chính trị và giải trí. Trong xã hội đa phương tiện hiện nay không thể ép người xem điện ảnh mà như dự mít tinh. Có thể với DMAH, giá trị giáo dục không phải là yếu tố hàng đầu nhưng mà người xem tự cảm nhận được tinh thần ấy mà người làm phim truyền tải. Mà điều đáng suy nghĩ nhất của người làm điện ảnh nước nhà, êkíp làm phim của họ hoàn toàn là Việt kiều, không phải là những người có trách nhiệm phải làm phim theo lý tưởng xã hội.

Thành công lớn nhất của DMAH mà ai cũng nhận thấy là những trường đoạn võ thuật song đấu hấp dẫn. Johnny Trí Nguyễn- kiêm vai trò chỉ đạo võ thuật nói rằng anh đã rất mất công để đưa vào phim những động tác rất đặc trưng Việt võ. Nếu để ý người xem có thể nhận thấy, đó chính là các động tác chân, quặp chân bẻ cổ mà cả 2 nhân vật Thuý và Cường sử dụng rất nhiều lần. Ban đầu, cảm giác động tác võ thuật này bị lạm dụng song Johnny cho biết anh đã cố tình trình diễn nhiều lần như một điểm riêng biệt đáng tự hào. Khả năng võ thuật của Johnny và Dustin thì không còn gì phải bàn nhưng với Ngô Thanh Vân thì hoàn toàn bất ngờ. Được biết, vai diễn ban đầu được mời nhà vô địch wushu Thuý Hiền song Hiền lại có bầu đúng lúc bấm máy. Ngô Thanh Vân ở vị trí người thế vai lại xuất sắc giữ cơ hội hiếm có này cho mình. Vân hoàn toàn lột xác, khi cần yểu điệu thục nữ rất đẹp, nhưng lúc xung trận cũng rất mạnh mẽ và dứt khoát với từng cú đá hiểm hóc. Trong nhiều trường đoạn, người xem còn phải giật mình thương Thuý của Ngô Thanh Vân bầm dập quá, chứng tỏ Vân đã nhập vai thành công thế nào. Tiết tấu bộ phim nhanh, âm thanh dolby đanh mạnh rất hiệu quả càng làm tăng tính hấp dẫn những màn tay chân ấn tượng này.

Rồi sẽ có rất nhiều những ý kiến bảo thủ lên tiếng rằng, một bộ phim như DMAH ngoài đấm đá hùng hục còn có gì nữa đâu. Vâng, chính là điểm đó. DMAH là một bộ phim giải trí, lấy võ thuật để làm chất liệu chính và tất cả những cốt truyện hay bối cảnh chỉ là cái cớ để trình diễn mà thôi. (mà điều này thì khán giả Việt còn xa lạ gì với các bộ phim Hồng Kông, Thái Lan). Về cốt truyện, DMAH không hề khác Thập diện mai phục của Trương Nghệ Mưu. Nhưng cũng như phim của họ Trương, câu chuyện giả mù của Tiểu Muội cũng như mối tình của cô với Tuỳ Phong chỉ là cái cớ, để dẫn dắt tất cả những màn phô diễn tinh hoa văn hoa của họ Trương phát tiết mà thôi. Nhưng liên tưởng kịch bản kiểu này sẽ chỉ là tiểu tiết, bởi vấn đề thành công của Thập diện mai phục là những màn trình diễn văn hoá Trung Hoa của đạo diễn. Và với DMAH, tin rằng những người nước ngoài nhìn ngắm nó sẽ trầm trồ thán phục về tinh thần thượng võ của người Việt, võ thuật người Việt, cảnh sắc và tinh thần của con người Việt. Đó là mới là hiệu quả xứng đáng của DMAH.

Trong số những khán giả của buổi ra mắt DMAH tại Hà Nội có rất nhiều quan chức của Bộ VHTT và Cục ĐA. Họ đã ở lại và bàn luận khá sôi nổi nhưng đầy hứng thú về bộ phim. Một quan chức, khi có người hỏi “theo anh phim này nó nói đến tinh thần gì?”, chính quan chức này đã cười “Không cần tinh thần gì, đây là một bộ phim hay hoàn chỉnh”. Một khán giả trẻ liên tưởng DMAH với Shiri của Hàn Quốc- một bộ phim đầu tư tiền tấn và thay máu toàn bộ tư duy làm điện ảnh Hàn Quốc trước làn sóng văn hoá Mỹ. Shiri làm được một điều lớn hơn nữa là lôi khán giả quốc nội của họ trở về với những giá trị văn hoá giải trí của chính họ. Còn với Việt Nam, liệu sau những cơn sốt Đời cát, Áo lụa Hà Đông, và chắc chắn tiếp đây là Dòng máu anh hùng… bao giờ sẽ có một Shiri của Việt Nam?