Entry for January 17, 2008 Copy tu blog ban Lam Lam

Dự định viết một entry về mấy chuyện trong ngày. Nhưng đọc blog bạn Lâm Lâm, lần đầu tiên thấy những dự cảm của mình giống y chang bạn ấy. Vấn đề là Lâm Lâm viết về văn chương và điện ảnh rõ ràng và chững chạc hơn mình nhiều. Mượn bạn Lâm thay lời muốn nói trong ngày. Một dự định nữa viết vè Duku và Nụ hôn thần chết thì để dành viết bài đã rồi chia sẻ sau.

Xáo chộn chong ngày

1, Bác Nguyễn Khải mất. Mình hơi bất ngờ về tin này. Hai hôm trước TQ hỏi cho bên báo LĐ săn tin, mình còn check vài người rồi trả lời tỉnh queo "Ông ấy còn khỏe, còn viết lách tốt, mất sao được". Tối qua thì nghe tin ông cụ đi rồi.

Sáng nay đọc bài của Nguyên Ngọc trên báo TT, thấy xúc động ghê gớm. Có lẽ trong khoảng 40 năm trước trở lại đây, NN & NK là hai nhà tư tưởng của thời các ông ấy. Một người thì đưa tư tưởng vào văn chương, một người thì bằng những bài nghiên cứu, bằng những hành động dấn thân và cái nhìn cấp tiến, dự cảm được tương lai.

Nhớ thời SV, đọc Nguyễn Khải rất say mê. Xung đột, Gặp gỡ cuối năm và nhất là các truyện ngắn ông viết trong thập niên 90, NK luôn là bậc thầy trong việc khắc họa nhân vật đời thường và ông luôn viết bằng một thứ văn chương thông tấn, đơn giản nhưng thâm trầm & tinh tế. Với mình, sau Nam Cao, thì NK, Nguyễn Huy Thiệp và Thiệp mặc váy (tức Phan Thị Vàng Anh) là những nhà văn của thời đại họ đang sống. Đọc họ luôn thấy thôi thúc một cái gì đấy, thấy sao những suy nghĩ gần gũi thế, những cảnh đời mà mình từng nhìn thấy, những tâm trạng ít nhiều trải qua. Họ cũng đặc biệt giỏi trong việc viết về cái hèn, cái giả dối và tâm thức bất ổn của thời đang sống. Và sau đó lúc nào cũng khiến mình muốn viết một cái gì đấy, nhưng rồi thiếu kiên nhẫn (hay bất tài) mà luôn để dang dở.

Thời làm báo SV, mình cũng hay lê la làng văn, chơi với các cụ thời trước cũng nghe nói nhiều điều không hay về NK, trong đó có 2 nghi án văn chương liên quan đến Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh và Vũ Bão, nhưng rồi thấy ở đời ai chẳng có lúc lầm lỗi, có lúc ấu trĩ, âu cũng là thời cuộc. Quan trọng là sau đó người ta nhận thức được điều đó. NK có lẽ là một trong ít nhà văn tự vấn nhiều nhất, giễu nhại mình nhiều nhất.

2, Dạo này tự nhiên rầm rộ các vụ liên quan đến bạo hành trẻ em. Đọc, nghe, xem mà kinh. Như con mụ hổ cái ở Đồng Nai tối qua xem trên VTV và sáng nay tràn ngập trên các báo điện tử. Dân tình phẫn nộ, la ó.

Con mụ ấy oánh trẻ con, có cảm giác như là một khoái cảm bệnh hoạn, như khoái cảm ăn cắp vặt của một số người vậy.

Bạn CVD nói về Những kẻ thiện tâm "Ngay cả tri thức, sự sáng suốt và tỉnh táo cũng chưa đủ để con người thoát khỏi tội lỗi và làm điều ác", vậy thì nói gì đến sự ngu dốt và ấu trĩ?

Chợt nhớ một chuyện cười (ra nước mắt) hoàn toàn có thật nhé.

Con của một anh bạn nhà báo, 5 tuổi, rất thông minh.

Hỏi: sau này lớn lên cháu ước mơ làm nghề gì?

Trả lời: Cháu muốn trở thành phi công ạ!

- Chà, ước mơ oách nhỉ. Thế cháu làm phi công để làm gì?

- Để cháu lái máy bay, bay qua nhà trẻ Xuân Mai thả bom giết chết mấy cô giáo mẹ mìn trong đó.

3, Cuối cùng quay trở về mối quan tâm thường trực của mình, đó là điện ảnh.

Năm nay quả là có nhiều phim hay. Hôm trước mới xem No Country for Old Men, choáng ngợp bởi phim này. Bạo lực dữ dội, nhưng đó chỉ là cái vỏ. Phim này cực nhiều ẩn dụ và triết lý. Còn nếu xét về nghề nghiệp, có lẽ là một phim hoàn hảo nhất mà mình xem, kể từ Godfather I & II. Hoàn hảo từng cảnh một, hoàn hảo trong cấu trúc, diễn xuất (đặc biệt là Javier Bardem & Josh Broslin), quay phim. Rất nhiều bẫy trong phim này. Mình nghĩ phim này sẽ chiến thắng giải Best Picture của Oscar năm nay.

Sự đánh giá của giới chuyên môn hình như ngày càng khác nhau.

Mấy phim bị bỏ quên tại Cannes và Venice năm rồi như No Country for Old Men, Michael Clayton, Atonement có vẻ được giới phê bình Hàn lâm Mỹ đánh giá cao. Ngược lại 4 months, 3 weeks, 2days, Tuya's Marriage và Lust, Caution chiến thắng Cành cọ vàng, Gấu vàng, Sư tử vàng lại bị Mỹ loại khỏi danh sách đề cử chứ chưa nói thắng giải - dù chỉ là phim nói tiếng nước ngoài. 9 phim lọt vào vòng 2 phim nói tiếng nước ngoài năm nay của giải Oscar năm nay lạ hoắc.

Ngay cả Quả cầu vàng & Oscar cũng khác nhau. Xem ra Atonement (lại vừa dẫn đầu danh sách đề cử giải Bafta của Viện Hàn lâm điện ảnh Anh với 14 đề cử) và Sweeney Todd chiến thắng Best Picture của hai hạng mục Drama và Musical/comedy của Quả cầu vàng khó lòng lọt vào đề cử Top 5 của Oscar. Chờ xem!